İş Güvenliği Kanunu Hakkında Bilmeniz Gereken 10 Detay

İş güvenliği kanunu, adından da anlaşılacağı üzere iş sağlığı ve güvenliğinin kanun kapsamına alınmasıdır. Çalışma hayatında yer alan herkesin de bu kanun hakkında az çok bilgi sahibi olması hedeflenmektedir. İş güvenliği kanunu sayesinde çalışanların hem daha güvenli hem de daha huzurlu koşullarda emek vermesi mümkün kılınmaktadır.

Kare Akademi olarak bizler de gerek uzman adayları gerekse de emekçiler için iş güvenliği kanunu hakkında bilgi vermek istedik.

İş Güvenliği Kanunu Nedir?

İşçi güvenliği ve sağlığının korunması, 6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanunu ile mümkündür. İşçi güvenliğinin yasal prosedüre göre uygulanması demek bu hakkın korunup uygulanmasını da kolaylaştırmaktadır.

Çalışma koşullarının denetlenmesi ve iyileştirilmesi sayesinde iş kazalarının ve ölümlerin önüne geçmek hedeflenir. Bu tür denetlemeler de kanun kapsamına alındığından her koşulda uygulanma zorunluluğu vardır. Hem kamu hem de özel sektörde geçerli olan kanun, iş güvenliği uzmanının alanına girmektedir. İş sağlığı ve güvenliği uzmanları da kanunda bahsi geçenleri uygulamakla görevli profesyonel kimselerdir.

İsterseniz kanunun detaylarına yakından bakalım ve 10 önemli maddede kanunu tam anlamıyla incelemiş olalım.

1- İş Güvenliği Kanunu Kimleri Kapsamaktadır?

6331 sayılı kanun, beyaz yaka ya da mavi yaka fark etmeksizin tüm emekçileri kapsar. İşyerlerinin daha güvenli ve huzurlu olması hakkı, tüm emekçilere tanınmış bir haktır. Dolayısıyla ister devlet kurumu isterse de özel sektör olursa olsun tüm çalışanlar kanunun sunduklarından faydalanmaktadır. Kanunun kadrolu çalışanların yanı sıra çırak statüsünde olanları ve stajyerleri kapsamaktadır.

2- 6331 Sayılı Kanun Kapsamına Kimler Giremez?

İSG kanunu, bazı alanlarda görev alanları kapsamamaktadır. Kanun kapsamına girmeyen alanların büyük bir kısmı savunma ile alakalı işlerdir. İş güvenliği kanunu, işte bu alanlarda görev yapan kimseleri içine almamaktadır:

3- Kanuna Göre Risk Değerlendirmesi Hangi İşyerlerinde Yapılır?

2012 yılında alınan karar doğrultusunda risk değerlendirmelerine de bir düzen getirilmiştir. İşyerinin sınıfı ya da sektörü ne olursa olsun risk değerlendirmesi yapmak zorunludur. İşyerindeki çalışan sayısı ya da işyerinin tehlike grubuna bakılmaksızın uzman denetlemesi yapılması şarttır. Bu yüzden her işyeri statüsünde olan yerde en az bir iş sağlığı ve güvenliği uzmanı görev almalıdır.

4- Risk Değerlendirilmesi Nasıl Yapılır?

İş güvenlik kanunu kapsamında iş sağlığı ve güvenliği uzmanı olan kişilerin görevi risk değerlendirmesi yapmaktır. Uzmanlar, işyerindeki olası risk faktörlerini yakın markaj inceleme altına alarak bir rapor hazırlarlar. Hazırlanan bu rapor da işyeri yetkilisine ya da doğrudan işverene sunulmaktadır. Risk raporunda, işyerinde olması muhtemel kaza durumlarının önüne geçen faktörler ve düzenlemeler yer alır. Raporu teslim alan yetkili kişinin görevi de rapordaki maddeleri en kısa sürede uygulamaya koymaktır.

5- Risk Değerlendirmesinde Kimler Görev Alabilir?

İş sağlığı ve güvenliği uzmanları ile birlikte denetleme yapacak diğer kişiler de vardır. Zaten olası risklerin önüne geçmek adına değerlendirme ekibi kurmak önemlidir. Bu ekibin içerisinde de şu kişiler yer almaktadır:

• İşveren statüsünde olan kişi ya da işveren vekili olan kişiler
• İşyeri hekimleri ve işyeri hemşireleri
• İşyerindeki bazı destek elemanları
• İşyeri temsilcileri
• İşyeri tarafından kanun konusunda çalışma yapmak üzere görevlendirilmiş olan kişiler

6- İş Güvenliği Kanunu Kapsamında Tehlike Sınıfları

İş sağlığı güvenliği kanununa göre işyerlerinin tehlike sınıflandırmasını da yapmak gerekir. Yapılan düzenleme ile birlikte işyerleri üç farklı tehlike göre sınıflandırılır:

• Az tehlikeli işyerleri
• Tehlikeli ya da orta tehlikeli işyerleri
• Tehlikeli ya da çok tehlikeli işyerleri

Bir işyerinin hangi sınıfa dahil olduğuna karar verilirken de işin tanımını net bir biçimde yapmak gerekir. İşyerinde yapılan işlerin durumu o işyerinin hangi tehlike sınıfında yer aldığının göstergesidir. Örneğin madencilik alanında yapılan işler çok tehlikeli iş sınıfında yer alırken hazır yemek imalatları az tehlikeli sınıftadır. Yine aynı şekilde süt ürünlerinden yapılan gıda ürünleri tehlikeli gruba girerken alkollü içecekler çok tehlikeli grupta yer alır.

7- Tehlike Sınıflarına Göre Güvenlik Uzmanı Ataması

İş güvenliği kanunu kapsamında alınan bir diğer karar da uzmanların görev yapma yetkileridir. İşyerlerinin tehlike sınıfları, o işyerinde görev alacak olan uzmanın kıdemini de belli etmektedir. Tehlike gruplarına göre şu kıdemdeki iş sağlığı ve güvenliği uzmanları görev yapmaktadır:

• A Sınıfı İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı – Çok Tehlikeli ya da Tehlikeli İşyerleri
• B Sınıfı İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı – Tehlikeli ya da Orta Tehlikeli İşyerleri
• C Sınıfı İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı – Az Tehlikeli İşyerleri

Bu kapsamda A Sınıfı İş Sağlığı ve Güvenliği uzmanı olabilmek için daha önce B Sınıfı kapsamında çalışmış olmak gerekmktedir. Aynı şekilde B Sınıfı İş Güvenliği uzmanı da daha önce C Sınıfı olarak görev yapmalıdır. İş güvenliği kanunu ile belirlenen tehlike sınıflarında çalışmak için kıdem ve sınav şartı aranmaktadır.

8- İşyeri Hekimlerinin Görevleri ve Başlıca Sorumlulukları

İş güvenliği kanunu içerisinde işyeri hekimleri ve işyeri hemşirelerine yönelik bazı detaylar da öne çıkar. Buna göre işyeri hekimlerinin sorumlulukları arasında şunlar yer almaktadır:

• İşyeri hekimleri ve hemşireleri, işyerinde bulunan ekipmanların risk faktörlerini incelemekle görevlidir. Çalışan sağlığını olumsuz yönde etkilemesi muhtemel olan ekipmanların raporu hekimler tarafından tutulmaktadır. Olası iş kazaları ve meslek hastalıklarının önüne geçilmesi için de hekimlerin rehberliğine ihtiyaç vardır.
• İşyeri hekimleri, işyerindeki risk faktörlerini tespit ettikten sonra işverene rehberlik etmektedir. İş sağlığı ve güvenliği uzmanları ile bir arada çalışan hekimler, riskler konusunda işverene önerilerde bulunmaktadır.
• İş ortamında görev yapan herkesin sağlık gözetimi işyeri hekimi ya da hemşiresi tarafından yapılmaktadır.
• İşe girişte yapılan muayene ve tetkikler de işyeri hekiminin başlıca görevleridir. Ayrıca çalışanların periyodik sağlık muayenelerinden de işyeri hekimleri sorumludur.
• İşyeri hekimleri, çalışanların raporları, sevkleri ve reçeteleri üzerinde de yetkiye sahiptir.

9- İş Güvenliği Kanunu Nasıl Teftiş Edilir?

İş güvenliği kanunu için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından görevlendirilen müfettişler bulunmaktadır. Bu müfettişler, kanunu eksik uygulayan işyerleri hakkında rapor düzenleme yaptırımına sahiptir. Düzenlenen rapora göre de işyerlerine çeşitli cezai yaptırımlar uygulanmaktadır. Bakanlık müfettişlerinin genellikle baktığı alanlar arasında şunlar yer alır:

• Olası yangın tehlikeleri
• Genel çalışma ortamında bulunan risk faktörleri
• Makinelerin ve diğer ekipmanların güvenliği
• Elektrik tesisatına dayalı oluşabilen risk faktörleri
• Acil durum eylem planlarının eksikliği
• İş sağlığı ve güvenliği alanında bilgi eksikliği

10- İş Güvenliği Kanunu Para Cezaları

İş Güvenliği Kanunu

İş güvenliği kanunu uygulamayan işyerlerine cezai yaptırımların uygulanması söz konusudur. Kanun kapsamına giren yükümlülüklerin yerine getirilmemesi neticesinde idari para cezası verilmektedir. Yapılan denetimler sonucunda işyerinin ne kadar ceza ödemesi gerektiğine karar verilmektedir. Cezai ödemelerde işyerindeki çalışan sayısı ve işyerinin tehlike sınıfı da etkendir. Yani tehlikeli ya da çok tehlikeli iş sınıfında bulunan işyerlerindeki aksamaların daha çok cezası olacaktır.